اقتصاد كلاسيك

زمینه پیدایش: در قرن هفدهم، انگلستان در تجارت عقب تر از هلند و در توليد صنعتي عقب تر از فرانسه بود. اما در اواسط قرن هيجدهم، انگلستان در تجارت و صنعت برتر بود. انقلاب صنعتي، ابتدا در انگلستان توسعه يافت و اقتصاد سياسي كلاسيك نيز در آنجا مطرح گرديد. آدام اسميت و معاصرانش كه طي مراحل اوليه انقلاب صنعتي زندگي مي كردند ، از رشد اساسي صنعت، تجارت و اختراعات و تقسيم كار آگاه بودند. اين امر باعث تأكيد بر جنبه صنعتي حيات اقتصادي در انديشه كلاسيكها شد. در 1776 انگلستان مي توانست بدون نگرانی از رقابت خارجي، از عهده تجارت آزاد برآيد. با قويتر شدن كارآفرينان انگليسي ، آنها ديگر متكی به يارانه هاي دولت، امتيازات انحصاري و حمايت تعرفه اي نبودند. بازار كار رقابتي در انگلستان ايجاد شد و لسه فر مرام صاحبان مشاغل شد.[1] انديشه اقتصادي كه در چنين شرايطي در اواسط قرن هيجدهم در انگلستان ظهور كرد، اقتصاد سياسي كلاسيك ناميده شده است. انديشه كلاسيكها، عقلاني سازي[2] فعاليتهاي اقتصادی بود. رقابت پديده اي روبه رشد بود و اتكاي بدان به عنوان تنظيم كننده بزرگ اقتصاد، ديدگاهي معقول بود. دولتها معروف به اتلاف و فساد مالي بودند و تحت چنين شرايطي، مداخله كمتر دولت، بهتر بود. نمايندگان اصلي اين مكتب فكري در اقتصاد عبارتند از: آدام اسميت، ديديد ريكاردو، توماس رابرت مالتوس، ژان باتيست سي، ناسا سنيور و جان استوارت ميل. هر چند تعدادي از مورخان انديشه اقتصادي ، كارل مارکس را به دليل استفاده از برخي نظرات ريكاردو، یک اقتصاددان کلاسیکی به حساب آورده اند ولي طبق تعریف و اصول اقتصاد سياسي كلاسيك كه در اين مقاله ارايه شده است ، نميتوان ماركس را يك اقتصاددان كلاسيك دانست. اقتصاد كلاسيك بر انباشت سرمايه، گسترش بازارها و تقسيم كار تأكيد مي نمايد و شديداً تمايل به ارائه توصيه هاي سياست اقتصادي دارد و وقتي بازار با شكست مواجه مي شد، مداخله در اقتصاد را توصيه مي كردند.[3]