مفاد پیمان نفتا

حقوق گمرکی منسوجات و البسه در مکزیک بلافاصله، ولی در آمریکا و کانادا ظرف مدت ده سال به‌تدریج حذف گردد.

ظرف مدت ده سال، تمامی حقوق گمرکی خودروهای سبک و قطعات مربوط به آن به‌تدریج حذف گردد. ابتدا نیمی از کالاهای کشاورزی، آمریکا که به مکزیک صادر می‌شوند، بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی به این کشور وارد شوند و سپس نیم دیگر آن طی 15 سال از شمول تعرفه‌های گمرکی خارج شوند. صنایع پتروشیمی، برق و ذغال سنگ مکزیک به استقبال بازار رقابت آزاد برود؛ حال آنکه بازار داخلی نفت این کشور کماکان در اختیار شرکت ملی نفت پمکس (بزرگترین شرکت نفتی مکزیک) قرار دارد.

وسایل الکترونیکی و مخابراتی بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی به داخل مکزیک وارد شوند و شرکت‌های آمریکایی و کانادایی در ارائه چنین خدماتی در مکزیک آزادتر عمل نمایند.

در زمینه خدمات بانکی و فروش اوراق بهادار، مکزیک به‌تدریج درهای اقتصاد خود را به‌روی شرکت‌های آمریکایی بگشاید و این آزادی عمل تا تحقّق کامل آن ادامه یابد.

تمامی محدودیت‌ها برای شرکت‌های آمریکایی در خصوص مسائل بیمه حذف گردد.

در مورد حمل و نقل زمینی، حتی کامیون‌های حامل بار از خاک آمریکا به داخل مکزیک آزاد گردد.

فعالیت آن دسته از سازمان‌های دولتی که مشغول به خرید و تهیه لوازم مورد نیاز ادارات دولتی هستند، به‌تدریج به بخش خصوصی واگذار شود و رقابت برای انعقاد قرارداد آن‌ها آزاد گردد.

موافقان طرح(مزایا)

یکی از مهم‌ترین اثرات نفتا، حذف تعرفه‌های گسترده بر مبادلات تجاری بین سه کشور بود. مقصد حجم گسترده‌ای از کالاهای امریکایی، دو کشور کانادا و مکزیک هستند. اما این کالاها با تعرفه‌ای سنگین وارداتی از سوی دو کشور مواجه می‌شدند که همین مسئله رغبت واردکنندگان کانادایی و مکزیکی را نسبت به واردات از امریکا کاهش می‌داد.

نفتا باعث تسهیل و افزایش واردات کالاهای آمریکایی به کشور مکزیک شد. به این ترتیب هم شرکت‌های واردکننده مکزیکی هزینه‌های کمتری را متقبل می‌شدند و هم سود شرکت‌های آمریکایی با توجه به صرفه‌جویی‌های ناشی از مقیاس گسترده تولید و حمل و نقل، افزایش پیدا می‌کرد. البته شرکت‌های کانادایی هم از این رهگذر سود بردند ولی قطعا نه به اندازه شرکت های مکزیکی. 

مخالفان(معایب)

بسیاری بر این عقیده‌اند که به لحاظ اتحاد سیاسی و اقتصادی نفتا چیزی شبیه به اتحادیه اروپا است. این مسئله هم درست است و هم غلط. اتحادیه اروپا، همانند نفتا، سبب پیوستگی اقتصادی کشورهای عضو و در نتیجه افزایش مبادلات و همکاری‌های تجاری شده است. با این وجود، اعضای اتحادیه اقتصادی اروپا واحد پول مشترک دارند که این مسئله در مورد کشورهای تحت معاهده نفتا، یعنی مکزیک، کانادا و  ایالات متحده، صادق نیست از طرف دیگر، اتحادیه اروپا بر خلاف نفتا، ماهیت سیاسی خاص خودش را دارد که در این میان، وجود دولت مجزا و دیگر المان‌های سیاسی را می‌توان نام برد.

خیلی از کانادایی‌ها بر علیه نفتا هستند. آنها کار خود را از دست داده‌اند. شرکتی که پیش‌تر در آن کار می‌کردند، بعد از برقراری نفتا ترجیح داده یا به مکزیک نقل مکان کند و نیروی کار ارزان‌تر مکزیکی را به جای کانادایی استخدام کند و یا اینکه خود را به امریکا منتقل کرده تا از صرفه‌جویی‌های ناشی ازمقیاس تولید در آنجا نفع برد.

منابع

سازمان های مالی و پولی بین المللی(دکتر مهدی ابراهیمی نژاد)

www.diplomatt.mihanblog.com

www.hamshahrionline.ir